Dolandırıcılık suçu ve dolandırıcılık yöntemlerine dair bilinmesi gereken her şey

Şirket İçi Suistimal Yöntemleri

Şirket içi suistimallerle ilgili Türkiye'de yapılan araştırmada, çalışanlarının çalıştığı firma/işletmeyi:
  • Satıştaki bir ürünün aynı özellikler taşıyan imitasyon ürünle değiştirerek,
  • İşletme sahibine ait şifre/bilgileri ele geçirerek ekstra satış yaparak,
  • Şirkete ait yerleri şirket yetkililerinin haberi olmadan kiraya vererek,
  • Sahte fatura düzenleyerek, vatandaşların faturalarının ödenmesi için fatura ödeme noktasına yatırdıkları paraları zimmete geçirerek,
  • Şirkete ait çek ve senetleri işletmeden habersiz olarak tahsil ederek,
  • Çalışanlara dağıtılmak üzere gönderilen paraları sahte belgeler düzenleyerek zimmete geçirerek,
  • Müşterilerden nakit ödeme alınmasına rağmen kredi kartı ile ödeme yapılmış gibi göstererek dolandırabildiği tespit edilmiştir (Yılmaz, 2016).

ACFE’nin Şirket İçi Suistimal Tasnifi

ACFE (Uluslararası Suistimal İnceleme Uzmanları Derneği, Association of Certified Fraud Examinerstarafından belirtilen üç yöntem ve alt başlıkları aşağıda açıklanmıştır.

1. İmkânların/Varlıkların Suiistimali (Asset Misappropriation):

Çalışanın, sahte ya da abartılmış fatura düzenleyerek veya bizzat nakit araklayarak kurumdaki yetkisini suiistimal etmesi sonucu kurumundan haksız menfaat sağlamasıdır (ACFE, 2016:90). ACFE bu yöntemi iki ana alt gruba ayırmaktadır: Bizzat nakit araklanması; kuruma ait malzeme ya da diğer varlıkların, eşyaların usulsüz kullanımı, sarfı ya da alınması.
  • Nakit Araklanması: “Paranın Elden Alınması”“Paranın Makbuzla Alınması” veya “Paranın Hileli Ödeme Yoluyla Alınması” olmak üzere üç ayrı yöntemle yapılmaktadır. Bunlardan ilkinde çalışan işletmenin kayıtlarına girmiş/kasasındaki parayı araklamaktadır. “Paranın Makbuzla Alınması (skimming)” yönteminde ise bazı durumlarda henüz şirketin kasasına girmemiş (off-book scheme) para alınmakta, bazen de kayıtlara girmiş (on-book) para alınmaktadır. Üçüncü yöntem ise “Fatura”“Bordro”“Gider”“Çek” ve “Yazar Kasa”da olmak üzere toplam beş ayrı şekilde yapılan hile ile gerçekleştirilmektedir.
  • Eşya veya Malzemenin Usulsüz Kullanımı: Firmaya ait her türlü eşya, araç ya da hizmetin “Usulsüz Kullanımı” veya “Çalınması (hırsızlık)” yöntemleri ile yapılmaktadır.

2. Hileli Finansal Raporlama (Financial Statement Fraud):

“Varlıkların/Gelirlerin Fazla Gösterilmesi” ve “Varlıkların/Gelirlerin Az Gösterilmesi” şeklinde olmak üzere iki ana yöntemle yapılmaktadır.
  • “Varlıkların/Gelirlerin Fazla Gösterilmesi”: “Tarihte Oynama”, “Hayali Gelir”, “Harcama ve Borçların Gizlenmesi”, “Yanlış Varlık Değerlemesi” ve “Yanlış Açıklama” olmak üzere beş ayrı yöntemle yapılmaktadır.
  • “Varlıkların/Gelirlerin Az Gösterilmesi”: “Tarihte Oynama”, “Gelirlerin Az Gösterilmesi”, “Harcama ve Borçların Fazla Gösterilmesi”, “Yanlış Varlık Değerlemesi” ve “Yanlış Açıklama” olmak üzere beş ayrı yöntemle yapılmaktadır.

3. Yolsuzluk (Corruption):

“Çıkarların Çatışması”“Rüşvet”“Yasadışı İkramiye” ve “Tehdit” olmak üzere dört ayrı şekilde yapılmaktadır.
  • Çıkarların Çatışması (Undisclosed Conflict of Interest)”: “Ödeme” ya da “alım”da çalışanın kararını etkileyebilecek, açığa çıkmamış (herkes tarafından bilinmeyen) bir çıkarının, ya da alıcı veya satıcı ile herhangi bir ilişkisinin oluşması durumunda ortaya çıkmaktadır.
  • “Rüşvet”: Genel olarak “İhaleye Fesat Karıştırma” veya belirli bir faydanın sağlanmasına karşılık çalışana gizli olarak belirli bir oranda “Komisyon” ödenmesi şeklinde yapılmaktadır.
  • “Yasadışı İkramiye”: Bu yöntemde, belirli bir kararın alınması için çalışana “ikramiye” adı altında menfaat sağlanmaktadır.
  • “Tehdit”: Çalışan belirli bir kararın alınması için tehdit ya da korku yolu ile para veya diğer türlü menfaat temin etmektedir.
[1] Uluslararası Suistimal İnceleme Uzmanları Derneği (USİUD), http://www.usiud.org/index.php?ktg=nav&syf=main2, erişim tarihi 01.12.2016
[2] Derneğin bu alanda yapmakta olduğu araştırma devam etmektedir. “İş Suistimalleri Araştırması 2015”, http://suistimal.org/,  erişim tarihi 01.12.2016

0 yorum:

Yorum Gönder

Yorumunuzu yazdıktan sonra "Yorumlama biçimi" bölümünden "anonim" seçeneğini seçtikten sonra "yayınla" bölümüne tıklayın.

Öne Çıkan Yayın

Whatsapp'ta yayılan "Migros ücretsiz hediye kuponu dağıtıyor" dolandırıcılığı

Whatsapp'ta yayılan aşağıdaki mesaj kullanıcıları sahte siteye yönlendiriyor. Yönlendirilen ekranda bu tür sitelerde sıklıkla görülen...

İletişim Formu

Ad

E-posta *

Mesaj *

Etiketler