Suistimal, “İş Yeri Suistimali/Dolandırıcılığı”, “Şirket İçi Suistimal” ya da “Çalıştığı İş Yerini Dolandırma” çalışanın, kendisine verilen yetkiyi suistimal ederek çalıştığı işletmeden/firmadan usulsüz olarak menfaat temin etmesi olarak tanımlanabilir. ABD’de de “Occupational Fraud and Abuse (Çalışma Hayatındaki Dolandırıcılık ve Suistimal)” olarak adlandırılan bu dolandırıcılık türü, Türkiye’de “Şirket İçi Suistimal” olarak anılmaktadır[1]. Bir hayli çeşidi bulunan şirket/kurum içi suistimaller, haksız elde edilen menfaatin türüne ve büyüklüğüne göre, Türkiye’de “Yolsuzluk”, “Dolandırıcılık”, “Hile” ve “Suistimal” gibi farklı isimlerle anılabilmektedir. Burada, kavram kargaşasına neden olmamak için “Şirket İçi Suistimal” ifadesi kullanılmıştır.
Çalışanın çalıştığı işletmeyi dolandırması ya da kurum içi suistimal ilk olarak Cressey tarafından “Suiistimal/dolandırıcılık Üçgeni (Fraud Triangle)” ile açıklanmıştır (Cressey, 1973 (1953): 30 aktaran acfe.com/fraud-triangle.aspx). Cressey’in teorisine göre kurum içi suistimalin oluşmasında üç faktör bulunmaktadır: “Baskı (Pressure)”, “Fırsat (Oppurtunity)” ve “Meşruiyet (Rationalization)” (Bkz. Teoriler). Wolfe ve Hermanson, Cressey’in üç faktörüne bireysek farklılıklara vurgu anlamında çalışanın suiistimali yapabilme “kabiliyeti”ni de ekleyerek “Suiistimal/Dolandırıcılık Elması (Fraud Diamond)” önerisini getirmektedirler (Wolfe ve Hermanson, 2004:38-42).
0 yorum:
Yorum Gönder
Yorumunuzu yazdıktan sonra "Yorumlama biçimi" bölümünden "anonim" seçeneğini seçtikten sonra "yayınla" bölümüne tıklayın.