Banker Kastelli ne getirdi? Ne götürdü?

"Banker Kastelli" yaklaşık 250 bin kişiden milli gelirin %3,3’ü olan 2,2 Milyar $ topladı.

Abidin Cevher Özden (1933-2008), Trabzon’un Sürmene ilçesinin Kastel köyü nüfusuna kayıtlı olması nedeniyle “Banker Kastelli” adıyla anıldı. Bankaların % 2-3 faizle para topladığı 1980’li yılların başında, bankalardan aldığı mevduat sertifikalarını halka %5-6 faiz vererek sattı. Yaklaşık 250 bin kişiden milli gelirin %3,3’ü olan 2,2 Milyar $ topladı. Kurduğu düzenin işlemesi sisteme sürekli bir şekilde yeni katılımcı girmesine bağlıydı.  Türkiye’de faaliyet gösteren 40 banka 18 Haziran 1982’de aldıkları ortak bir kararla bankerler aracılığıyla mevduat sertifikası satmayacaklarını duyurdular. Bu Kastelli’nin çöküşü oldu.

Dönemin Maliye Bakanı Kaya Erdem ve Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Turgut Özal bankalar aracılığıyla Kastelli’ye kredi sağlamaya çalışsalar da başarılı olamadılar. Sonuçta bir ay sonra , 13 Temmuz 1982’de Maliye Bakanı Erdem ve Özal istifa ettiler. Ancak bu olay, her ikisinin politika sahnesinde daha da güçlü yer alacakalrı bir dönemin başlangıcı da oldu: İstifalarından yaklaşık bir yıl sonra, Kasım 1983’de yapılan seçimlerin ardından Özal Başbakan, Erdem ise yine Maliye Bakanı oldu.

“Kastelli olayı”  finans piyasası için de bir dönüm noktası oldu ve bir çok yeni düzenleme yapıldı: Sermaye Piyasası Kanunu çıkarıldı, Sermaye Piyasası Kurulu oluşturuldu ve İstanbul Borsası açıldı.